Na czym polega sekret umiejętnego wyboru produktu? Na co należy zwrócić uwagę kupując żywność? Na cenę? A może na wygląd? Otóż nie! Cała tajemnica tkwi w etykiecie.
Kilka prostych zasad, jak czytać etykietę:
Zawsze patrzymy na tył opakowania i sprawdzamy:
1. datę ważności, funkcjonuje jako:
Termin przydatności do spożycia (na produkcie znajdziemy napis “Należy spożyć do …”, określa dzień, miesiąc i rok) – dotyczy to żywności nietrwałej i łatwo psującej się, np. mięso, nabiał; oraz
Data minimalnej trwałości (“Najlepiej spożyć przed…”, określa miesiąc i rok) – na produktach długoterminowych, suszonych, mrożonych
2. warunki przechowania, np. w suchym i chłodnym miejscu;
3. wartości odżywcze, kalorie, GDA z ang. Guideline Daily Amounts, czyli wskazane dzienne spożycie;
4. skład produktu – podawany w sposób malejący, czyli od składnika, którego jest najwięcej, do takiego którego jest najmniej (patrz np. kakao „dla dzieci” – kakao czy cukier?).
Pamiętaj! Im krótsza lista składu produktu spożywczego, tym zdrowiej.
5. właściwą nazwę produktu; łąkowe, śmietankowe czy „prosto z natury” nie musi oznaczać masła.
Jeśli na pierwszym, drugim lub trzecim miejscu występuje cukier – nie kupuj, nie warto!
Warto wiedzieć co kryje lista składników, bo oprócz podstawowych substancji takich jak: białka, cukry czy tłuszcze wprowadzane są nazwy i symbole E, z których rozszyfrowaniem niejedna osoba może mieć problem. Zadajmy sobie pytanie: Co kryje się pod symbolem E? Czy E są szkodliwe, a także których należy się wystrzegać? Jak E wpływa na nasze zdrowie? Odpowiedzi znajdziecie w dalszej części artykułu.
Krótki przewodnik po “E”
Co to jest lista E?
- to spis dodatków do żywności, powszechnie stosowanych w przemyśle spożywczym,
- są wśród nich substancje pochodzenia naturalnego, czyli występujące w przyrodzie i syntetyczne – powstające w laboratorium,
- obecnie funkcjonuje ponad 1500 dodatków do żywności,
- każde E dodane do produktu spożywczego opisane jest na jego etykiecie jako skrót E z numerem, np. E 621 to glutaminian sodu,
- wyróżnia się 5 podstawowych grup E: barwniki, konserwanty, przeciwutleniacze, emulgatory i pozostałe (tab. nr 1).
Statystki są przerażające! Zjadamy ok. 2 kilogramów “chemii” ukrytej w żywności.
Powszechność stosowania E w przemyśle spożywczym stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia. Już dziś wiadomo, że wiele z tych substancji może powodować lub nasilić problemy zdrowotne takie jak: astma, migrena, nadpobudliwość, niektóre mogą być nawet toksyczne.
Pojawia się wobec tego pytanie: Czy strach przed wszechobecnym E jest zawsze uzasadniony?
- Okazuje się, że nie. Są wśród nich substancje (choć nieliczne), które nie mają negatywnego wpływu na nasze zdrowie m.in. E 100 – kurkumina, czy E 300 – witamina C.
E staje się szczególnie szkodliwe, kiedy:
- spożywamy je długotrwale i w dużych ilościach,
- albo w połączeniu z inną substancją tworzą związek, który może być dla nas trujący, np. połączenie E 211 (benzoesanu sodu) z witaminą C, gdyż prowadzi to do powstania rakotwórczego benzenu. Takie połączenie stosuje się w produkcji napojów gazowanych.
Do masowo stosowanych E w żywności należą:
E 210, E 211, E 220, E 249 – E 252, E 621, E 951, E 954.
Najwięcej E zawierają takie produkty jak: słodycze, napoje gazowane, wędliny.
Istnieje grupa osób bardziej wrażliwych na działanie substancji E, należą do nich: małe dzieci, alergicy, osoby starsze, osoby o wrażliwym układzie pokarmowym.
Generalna zasada jest taka: Im krótsza lista E na produkcie, tym lepiej!
Przeczytaj także czym jest żywność wysokoprzetworzona.
Poniżej pomocne tabele.
Podział E i ich krótka charakterystyka
Lista niektórych szkodliwych E i ich wpływ na organizm
SZKODLIWE E |
Wpływ na organizm |
E 102 TARTAZYNA | Reakcje alergiczne, bezsenność, depresje, podejrzany o ADHD u dzieci |
E 104 ŻÓŁCIEŃ CHINOLINOWA | Reakcje alergiczne, podejrzana o ADHD u dzieci |
E 110 ŻÓŁCIEŃ POMARAŃCZOWA | Reakcje alergiczne, podejrzany o ADHD u dzieci |
E120 KOSZELINA | Reakcje alergiczne |
E 123 AMARANT | Rakotwórczy |
E 124 CZERWIEŃ KOSZELINOWA | Niebezpieczna dla astmatyków, podejrzana o ADHD u dzieci |
E 127 ERYTROZYNA | Hamuje wzrost, upośledza działanie tarczycy |
E 131 BŁEKIT PATENTOWY | Rakotwórczy |
E 210 – E 213 KWAS BENZOESOWY I
JEGO SOLE |
Rakotwórczy |
E 220 – E 228 DWUTLENEK SIARKI I JEGO SOLE |
Powoduje stratę wit. B12, reakcje alergiczne, bóle głowy, nudności, zakłóca pracę jelit |
E 249 – E 251 AZOTYNY | Rakotwórcze |
E 310 – E 312 GALUSANY | Reakcje alergiczne, wysypki |
E 320 BHA | Zwiększa poziom cholesterolu we krwi |
E 400 KWAS ALGINOWY | Niebezpieczny dla kobiet w ciąży – utrudnia wchłanianie żelaza |
E 407 KARAGEN | Owrzodzenia układu pokarmowego, działa przeczyszczająco |
E 621 GLUTAMINIAN SODU | Może powodować bóle jelitowo-żołądkowe, bóle głowy, nudności, osłabienie lub pogorszenie wzroku |
E 951 ASPARTAM | Rakotwórczy |
E 954 SACHARYNA | Rakotwórcza |